Vanilmandelik Asit (VMA) Nedir? Neden Yükselir? Normal Değeri Kaçtır?

Vanilmandelik asit (VMA), böbrek üstü bezinden kaynaklanan “feokromasitoma” isimli tümörün teşhisi ve taramasında kullanılan bir testtir. Özellikle ataklar halinde seyreden yüksek tansiyon şikayeti olan kişilerin taramasında kullanılır.

Feokromasitoma, böbrek üstü bezinden kaynaklanan genellikle iyi huylu bir tümördür. Bu tümörün özelliği adrenalin ve noradrenalin isimli hormonları fazla miktarda üretiyor olmasıdır. Üretilen bu hormonlar kişide yüksek tansiyon ataklarına neden olur.

Heyecan, korku, stres durumunda üretilen adrenalin (epinefrin) ve noradrenalin (norepinefrin) gibi hormonlara katekolamin adı verilir. Bu hormonların yükselmesi tansiyonu yükseltir, kişide çarpıntı ve terlemeye neden olur. Feokromasitoma hastalığında da bu hormonlar aşırı miktarda üretilmektedir.

Bu hormonlar vücutta yıkılırken vanilmandelik asit (VMA) isimli metabolit açığa çıkar. İdrarla vücuttan atılan VMA, bu hormonların miktarı hakkında bilgi verir. Dolayısıyla VMA’nın kanda yükselmiş olması katekolaminlerin de yükseldiğini düşündürür.

Vanilmandelik Asit(VMA) Normal Değerleri;

24 Saatlik İdrar Tahlilinde

<6 yaş : 1 – 2.6 mg
6 – 10 yaş : 2 – 3.2 mg
10 – 16 yaş : 2.3 – 5.2 mg
16 – 20 yaş : 1.4 -6.5 mg
>20 yaş : <6.5 mg

Anlık İdrar Tahlilinde

<1 yaş : 15 – 27
1 – 5 yaş : 11 – 13
5 – 15 yaş : < 7
15 – 19 yaş: < 4.5
> 19 yaş : < 7

Referans aralığı laboratuvar göre farklılık gösterebilir.

Vanilmandelik Asit Yüksekliği Nedenleri

Feokromasitoma
Ganglionöroma: Sempatik sinir sistemi kaynaklı, böbrek üstü bezinde gelişebilen iyi huylu bir tümör.
Nöroblastoma: Yine sempatik sistemden köken alan ve böbrek üstü bezinde sık görülen kötü huylu bir tümör. Çocukluk çağlarında sık görülür.
Aşırı egzersiz
Aşırı stres
Ciddi anksiyete

Vanilmandelik Asit Testi Kimlere Yapılır?

Özellikle aşağıda belirtileri olan kişilerin idrar VMA değerlerine bakılabilir.

Ataklar halinde seyreden baş ağrısı ve yüksek tansiyon atağı
İlaçlara dirençli tansiyon yüksekliğinin araştırılmasında
Tansiyon ataklarına çarpıntı ve aşırı terlemenin eşlik etmesi

Test yaptıracak olanlar, 72 saat öncesinde kahve, çay , çikolata ve kafein içeren içeceklerin alımı durdurulmalıdır. Bunlar test sonuçlarını etkileyebilir.

Vanilmandelik Asit (VMA) testinin duyarlılığı düşük olduğu için yerini metanefrin testine bırakmaktadır. Duyarlılığının düşük olması, hasta olan kişilerde normal sonuç verme olasılığını arttırır. Dolayısıyla hastalığı atlama oranı yükselir.

Referanslar

Laboratuvar ve Tanısal Testler Prof Dr M.Kemal Erbil sayfa:576

Wallach’ın Tanıda Laboratuvar Testlerinin Yorumlanması 9. Baskı s: 376

https://emedicine.medscape.com/article/2089620-overview#showall