Transferrin, kandaki demirin taşınmasından esas sorumlu olan proteindir. Büyük ölçüde karaciğerde üretilen bu proteinin yarı ömrü 8-10 gündür. Transferrin satürasyonu ise kandaki demir miktarının, total demir bağlama kapasitesine oranını gösterir.
Transferrin ve Transferrin Satürasyonu
Hücreler ihtiyaç duydukları demiri transferrin aracılığıyla alırlar. Yani bir hücrenin demir ihtiyacının karşılanabilmesi için, demirin o hücreye taşınması gerekir. İşte bu taşıma işininden sorumlu olan protein transferrindir.
Vücuttaki demirin azalması transferrinin artmasına ,demirin artması ise transferrinin azalmasına neden olur.
Transferrin Satürasyonu Hesaplanması;
Total demir bağlama kapasitesi (TDBK), demiri bağlayabilen tüm proteinlerin ölçümüdür. Bu proteinlerin içinde en fazla olanı transferrindir. Bundan dolayı TDBK, bir bakıma transferrinin indirek ölçümünü gösterir.
Transferrin satürasyonunun normal değeri erişkinde %20-50 arasında olmalıdır. Çocularda ise %16’nın üstünde olmalıdır.* Demir eksikliğinde bu değer düşerken, demir yükünün arttığı durumlarda yükselir.
Transferrinin normal değeri 202 – 336 mg/dL arasında olmalıdır. (Bu referans değerleri labaratuvara göre değişkenlik gösterebilir.)
Transferrine ve Satürasyonuna Neden Bakılır?
Kansızlıkların (anemi) nedenlerinin araştırılması ve ayırt edilmesi amacıyla bu testlere başvurulur. Ayrıca kansızlık nedeniyle demir tedavisi alan kişilerin takibinde de kullanılır.
Transferrinin Yükseldiği veya Düştüğü Durumlar
Arttığı durumlar şunlardır;
- Östrojen hormonu kullanımı veya östrojen yüksekliği yapan durumlar. Doğum kontrol ilaçlarının kullanımı.
- Akut iltihabi durumlar
- Demir eksikliğine bağlı kansızlıkta (demir eksikliği anemisi)
- Gebelik
- Diğer bazı ilaçlar: Alkol, metildopa, dekstran.
Azaldığı durumlar şunlardır;
- Kanserler; özellikle barsak kanserleri
- Kronik iltihabi durumlar
- Karaciğer hastalıkları
- Beslenme bozuklukları (malnutrisyon)
- Protein kaybı yapan durumlar: Nefrotik Sendrom, yanıklar gibi…
- Multipl Myelom
- Sideroblastik anemi
- Kalıtsal olarak bu proteinin eksik veya kusurlu olması (atransferrinemi). Kansızlığın yanında bazı dokularda demir birikimi görülür. Oldukça nadir görülen bir hastalıktır.
- Demir yüklemesi
- Bazı ilaçlar: ACTH, kloremfenikol, kolşisin
Transferrin Satürasyonu Düşüklüğü ve Yüksekliği
Transferrinin arttığı ve azaldığı durumlardan yukarıda bahsettik. Transferrinin arttığı durumlarda transferrin satürasyonu azalır, azaldığı durumlarda ise artar. Yani birinin artışına neden olan durum diğerinin düşmesini sağlar.
transferrin saturasyonu 64 cikti