MCV yüksekliği günümüzde en sık B12 vitamini ve folik asit eksikliğine bağlı gelişir. Vitamin eksiklikleri dışında bazı kemik iliği hastalıklarında da bu yükseklik görülebilir.
MCV, eritrositlerin (akyuvarların) ortalama hacmini gösterir. Kemik iliğinde üretilen eritrositlerin (akyuvarlar) belli büyüklükte olması beklenir. Eğer üretilen eritrositlerin hacmi yani büyüklüğü normalden küçükse MVC değeri düşük çıkar. Eğer eritrositler beklenenden büyükse MCV değeri yüksek çıkar. Kabaca eritrositlerin ortalama büyüklüğünü göstermektedir.
MCV Normal Değerleri (Referans Aralığı)
- 82 – 101 fL arasında olması beklenir.
Tam kan sayımı (hemogram) testinde MCV değeri otomatik olarak hesaplanır. Ancak Htc değerinin eritrosit sayısına bölünmesi sonucunda yine bu değere ulaşılabilir.
MCV Yüksekliği
Eritrositlerin normalden daha büyük hacimde (>101 fL) olduğu anlamına gelir. Bu durum makrositoz olarak da isimlendirilir.
1) B12 vitamini eksikliği
B12 genellikle hayvansal gıdalarda bulunur. İnsanların ortalama 1 – 5 mikrogram günlük ihtiyacı vardır. B12 vitamini hücre DNA ve RNA sentezi için gereklidir.
B12 vitamini eksikliğinde kan tetkiklerindeki anormalliklerin yanında sinir sistemi belirtileri görülür.
- Halsizlik, yorgunluk
- Unutkanlık
- Denge bozuklukları
- Ellerde, kollarda, ayaklarda uyuşukluk ve duyu kaybı
- Yürüme bozukluğu
- Duygu bozuklukları, psikoz
- Dilde kızarıklık, ağrı
MCV yüksekliği ile birlikte kan tetkiklerinde şunlar görülebilir:
- Hemoglobin düşüklüğü
- Trombosit (plt) düşüklüğü
- WBC yani lökosit düşüklüğü
- LDH yüksekliği
- İndirekt bilirubin yüksekliği
B12 vitamin eksikliği alım azlığına veya alınan vitaminin emilememesine (örn: pernisiyöz anemi) bağlı gelişebilir. Ayrıca bazı ilaçlar da (metformin, kolşisin, omeprozol…) eksikliğe neden olabilir.
2) Folik Asit Eksikliği
Folik asit yeşil sebzelerde bulunur. Diyette yeterince alınamazsa 4-5 ayda eksiklik gelişebilir. Eksikliğinin en sık nedeni besinlerle yeterince alınmamasıdır.
Folik asit eksikliği tıpkı vitamin b12 eksikliği gibi belirtilere neden olabilir. Ancak folik asit eksikliğinde sinir sistemine bağlı belirtiler beklenmez. Yani unutkanlık, ellerde uyuşma, denge bozukluğu beklenmez. Kan tetkikleri B12 vitamin eksikliği ile benzerdir.
Folik asit eksikliğinde ayrıca huzursuz bacak sendromu görülür. Gebelerde eksiklik olursa doğumsal kusurlar (nöral tüp defektleri) gelişebilir.
3) Alkol Bağımlılığı (Alkolizm)
Alkol bağımlılığı B6, B12 ve folik asit eksikliğine neden olabilir. Ayrıca karaciğer problemlerine ve bunların sonucunda MCV yüksekliğine neden olabilir.
4) Karaciğer Hastalıkları
Uzun süren karaciğer hastalıkları bu testin yükselmesine neden olabilir.
5) Tiroid Bezinin Yavaş Çalışması
Hipotiroidi olarak bilinen bu durumda tiroid bezi yeterli hormon üretemez. Kandaki tiroid hormonlarının seviyesi düşer ve çeşitli belirtiler görülür.
- Halsizlik, yorgunluk
- İstemsiz kilo alma
- Üşüme, soğuğa tahammül edememe
- Saçlarda incelme, dökülme
- Tırnaklarda zayıflama, kırılma
- Kabızlık
- Ses çatallaşması, seste kabalaşma
- Depresyon, duygusal bozukluklar
- Dikkat eksikliği, hafıza problemleri
- Cinsel isteksizlik, cinsel fonksiyon bozukluğu
- Adet düzensizliği …
6) Kemik İliği Hastalıklar
Kemik iliği hastalıklarından MDS (miyelodisplastik sendrom) ve aplastik anemi MCV düşüklüğüne neden olabilir.
- Aplastik anemi: Kemik iliğinde kan üretiminin bozulduğu, kemik iliğinde yağ dokusunun arttığı bir hastalıktır. Radyasyon maruziyeti ve benzen gibi kimyasallar bu hastalığı tetikleyebilir. Kandaki tüm hücrelerin sayısı düşer.
- MDS (miyelodisplastik sendrom): Kemik iliğinde anormal hücrelerin bulunduğu, zamanla lösemiye dönüşebilen bir hastalıktır. Bu kişilerde tedaviye dirençli bir kansızlık vardır. İlk dönemlerde sadece kansızlık (anemi) görülürken ilerleyen dönemlerde bütün kan hücreleri azalır.
Referanslar
https://emedicine.medscape.com/article/2085770-overview#showall
https://www.healthline.com/health/mch
https://medlineplus.gov/lab-tests/mcv-mean-corpuscular-volume/
Wallac’ın Tanıda Laboratuvar Testlerinin Yorumlanması 9. Baskı Sayfa: 254-255, 791-792