MCV Düşüklüğünün En Sık Görülen 8 Nedeni

MCV düşüklüğü günümüzde en sık demir eksikliğine bağlı gelişmektedir. Ülkemizde sık görülen akdeniz anemisi de bu düşüklüğün diğer nedenidir.

MCV (Mean Corpuscular Volum) Nedir?

Eritrositlerin (akyuvarların) ortalama hacmini gösteren bir laboratuvar değeridir. Tam kan sayımında otomatik olarak ölçülür.

MCV Normal Değerleri:

• 82 – 101 fL arasında olmalıdır.

Kemik iliği eritrosit (akyuvar) üreten bir fabrika gibidir. Burada üretilen alyuvarların belli boyutlarda olması beklenir. Eğer boyutları (hacimleri) olması gerekenden küçükse MCV değeri düşük gelir. Tam tersi olması gerekenden büyükse MCV değeri yüksek gelir.

Yani bu test alyuvarların büyüklükleri hakkında bilgi verir. MCV düşüklüğünde alyuvarlar olması gerekenden küçüktürler. Bu durum mikrositoz olarak da adlandırılır.

MCV Düşüklüğü

Eritrositler neden normalden daha küçük hacimde üretilirler? İşte bu duruma en sık neden olan hastalıklar.

1) Demir Eksikliği

Demir eksikliğinde kansızlıkla birlikte bu testte düşüklük beklenir. Yani alyuvarlar normalden daha küçük boyuttadırlar.

Demir eksikliğinde sık görülen belirtiler:

• Halsizlik,
• Yorgunluk,
• Saç dökülmesi,
• Tırnak değişiklikleri (kaşık tırnak)
• Toprak yeme isteği (pika).

Çocuklarda daha sık yetersiz demir alımına bağlı gelişir. Erişkinlerde ise nedenler değişkendir.

Üreme çağındaki kadınlar her ay adetleri ile birlikte belli miktarda kan kaybederler. Demir en çok alyuvar yapısında bulunmaktadır. Kanama sonucu alyuvarlarla birlikte demir kaybı olur.Bu da demir eksikliğinin gelişmesine neden olabilir. Yani üreme çağındaki kadınlarda demir eksikliği sık görülür.

Erişkin erkeklerde demir eksikliği beklenen bir durum değildir. Çünkü erkeklerde demir kaybına neden olabilecek bir durum yoktur. Bundan dolayı demir eksikliğine bağlı kansızlığı olan erkeklerde mutlaka araştırma yapılır. Kolon kanseri ve bazı genetik hastalıklar yönünden araştırma gerekebilir.

2) Akdeniz Anemisi (Talasemi)

Ülkemizde de sık görülen genetik geçişli bir hastalıktır. Alyuvarlardaki hemoglobinin yapısında genetik bir bozukluk vardır.

Talasemi hastalığında alfa veya beta zincirlerin üretiminde bozukluk vardır.

Taşıyıcı formlarında ciddi belirtiler görülmez. Bazı taşıyıcı formları tamamen rastlantısal olarak tespit edilir.

Taşıyıcı olmayan hasta kişilerde ciddi kansızlık görülür. Bazıları düzenli kan nakli ile hayatlarını devam ettirirler. (bkz: Talasemi nedir?)

3) Sideroblastik Anemi

Hemoglobin üretiminde bozukluğun olduğu diğer bir hastalık sideroblastik anemidir. Hem genetik geçişli hem de sonradan kazanılmış formları vardır. MCV düşüklüğü ve kansızlık görülür. Bu hastalıklarda alyuvarlarda demir birikimi olur.

Alkol, iltihaplı romatizma, bazı kanserler ve bazı ilaçlar bu hastalığa neden olabilir.

4) Kronik Hastalıklar

Uzun süre devam eden kronik hastalıklar, enfeksiyonlar, kanserler, romatizmal hastalıklar kronik hastalık anemisi adı verilen duruma neden olabilir.

Bu hastalıklara bağlı kana salınan bazı maddeler (sitokinler) kansızlığa ve MCV düşüklüğüne neden olabilirler.

5) B6 Vitamini Eksikliği

B6 vitamini eksikliğinde MCV değeri düşebilir.

6) Kurşun Zehirlenmesi

Özellikle mesleki olarak kurşuna maruz kalanlarda görülür.  Uzun süre kurşuna maruz kalanlarda kansızlık (hemoglobin düşüklüğü) ve MCV düşüklüğü görülebilir.

Özellikle kaynak dumanına maruz kalanlar, akü sanayide çalışanlar, boya ve seramik sanayide çalışanlar risk altındadır.

Bu durumda ayrıca kabızlık, karın ağrısı, ağızda metalik tat, huzursuzluk, uykusuzluk, unutkanlık gibi birçok belirti görülebilir.

7) Bakır eksikliği

Bakır vücut için önemli bir elemettir. Eksikliğinde birçok sistemde bozukluk görülebilir. Uzun süren ishallerde, ciddi beslenme bozukluklarında ve erken doğan bebeklerde bakır eksikliği görülebilir.

Bakır eksikliğinde kan üretiminin bozulması (kansızlık), halsizlik, bağışık sisteminin zayıflaması, kemik erimesi gibi durumlar görülebilir. Kansızlık ile birlikte MCV düşüklüğü beklenir.

8) Alüminyum Zehirlenmesi

Nadir görülen bir durumdur. Çevresel maruziyete bağlı gelişebilir. Ayrıca diyalize giren hastalarda görülebilen bir durumdur.

MCV düşüklüğünün nedeni araştırılırken:

• Kandaki demir seviyelerine, ferritin ve demir bağlama kapasitesine bakılır.
• Kişide kanama sorgulanır. İdrarda, dışkıda kanama bakılabilir.
• Beslenme alışkanlığı sorgulanır.

Muayene bulguları ve test sonuçlarına göre neden belirlenir.Gerektiğinde ek testler yapılabilir.